Deze tekst bevat tegenstrijdigheden en is dus nog niet helemaal FAQ klaar. Waarschijnlijk heeft het iets te maken met welke versie van art. 18 er gebruikt wordt.
Het fotograferen van reeds beschermd werk
Op bepaalde onderwerpen is reeds auteursrecht van toepassing. Denk hierbij aan kunstwerken, architectuur, e.d. Daarbij wordt als eerste onderscheid gemaakt tussen werken zichtbaar aan de openbare weg en werken die dat niet zijn.
Art. 18 van de auteurswet geeft de regeling voor de zogeheten ‘werken zichtbaar aan de openbare weg’. Het fotograferen van werken van beeldende kunst of bouwwerken die blijvend tot het ‘publiek domein’ behoren is zonder toestemming van de auteursrechthebbende toegestaan. Randvoorwaarden zijn wel dat het werk van beeldende- of bouwkunst niet de hoofdvoorstelling vormt en de foto door grootte of werkwijze duidelijk verschilt van het oorspronkelijke werk. In het geval van bouwwerken dient de verveelvoudiging beperkt te blijven tot de buitenkant. Kortom, de wetgever heeft - vrij vertaald - in artikel 18 van de Auteurswet bepaald dat het toegestaan is om foto's openbaar te maken waarop bouw- en beeldhouwwerken zijn afgebeeld die zijn gemaakt om permanent in openbare plaatsen te worden geplaatst (of blijkens jurisprudentie: zichtbaar zijn vanaf openbare plaatsen). Het maakt daarbij niet uit of het bouw- of beeldhouwwerk de hoofdvoorstelling van de foto vormt of niet!
Openbare plaatsen omvat meer dan alleen de openbare weg, hieronder vallen ook openbaar toegankelijke parken en gebouwen zoals bijvoorbeeld stationshallen en gemeentehuizen.
Beperkingen
Wel heeft de wetgever een beperking aangebracht: het moet gaan om bouw- en beeldhouwwerken zoals die zich daar bevinden. Dit betekent dat als er iets van de omgeving zichtbaar is, er aan deze eis wordt voldaan (en dus ook als het bouw- of beeldhouwwerk de hoofdvoorstelling van de foto vormt). Anders is het als er een slechts een detailopname/close up zichtbaar is op de foto: dan is er geen sprake meer van "zoals het zich daar bevind". Waar de grens precies ligt, is casuïstiek.
Kunst / Architectuur
Daarnaast is het natuurlijk mogelijk dat er een andere vorm van kunst of architectuur op de foto is te zien. Dat kan in de achtergrond zijn (een schilderij in een kamer) of puur en alleen het kunstwerk of de architectuur zelf. Een foto van een kunstwerk (zelfs een 3D kunstvoorwerp zoals een beeld) wordt gezien als een reproductie en voor publicatie is toestemming van de originele kunstenaar nodig. Zelfs al zijn de foto's op verzoek genomen. Stel, je neemt foto's van een beeld wat de buurvrouw gemaakt heeft op haar verzoek, mag je die foto's niet zomaar ten toon stellen als jouw werk zonder toestemming van de buurvrouw.
Auteursrecht
Als er een kunstwerk in de achtergrond te zien is, kan er auteursrecht van toepassing zijn. Wanneer dat is, is soms lastig te bepalen. Bepalend is echter de vraag of het kunstwerk op zodanige wijze is meegefotografeerd dat het de foto en de sfeer in belangrijke mate (mede) heeft bepaald. Niet beslissend voor de vraag of sprake is van auteursrechtinbreuk is eventuele opzet van de fotograaf om een kunstwerk op een bepaalde wijze ‘mee te fotograferen’. Een fotograaf zou zich de volgende vragen kunnen stellen voor dat hij de foto daadwerkelijk maakt:
* Is het hele kunstwerk of een gedeelte van het kunstwerk in beeld?
* Wordt het een belangrijk of minder belangrijk onderdeel van de foto?
* Verbetert het gebruik van het kunstwerk de foto waar het op staat?
* Geeft het gebruik van het kunstwerk de foto een bepaalde meerwaarde?
Aan de hand van de antwoorden op die vragen kan je een schatting maken of er sprake is van auteursrechtinbreuk.
Het vragen van toestemming is altijd nodig wanneer handelsmerken en logo’s gebruikt worden in foto’s, en dan met name bij het maken van reclamefoto’s. Het gebruik van een merk in commercieel getinte foto is per definitie aan toestemming van de merkhouder gebonden, omdat er sprake is van economisch relevant gebruik in de zin van het merkenrecht.
Overigens vervalt het auteursrecht 70 jaar na de dood van de auteur. Bij het fotograferen van bijvoorbeeld de piramides hoef je hier dus geen rekening meer mee te houden.
Topic: Het fotograferen van reeds beschermd werk (gelezen 669 keer)