Photoshop RGB foto's afdruk gereed maken & printer instellingen

[Anvh]

Hele mooi post Mikey, bedankt  

Alleen nu nog DNG in het rijtje opnemen omdat die een beetje een vreemde eend is er tussen.
Het is een RAW formaat maar eentje die naar de Verliesvrije beeldformaten toe neigt.
Ik denk dat DNG langzaam TIFF over zal nemen omdat je er voor foto's voordelen mee ten opzichte van TIFF en steeds meer programma's het ondersteunt, zeker foto gerichte programma's hebben al vaak die ondersteuning.

Hier is een stukje over DNG http://www.vinzplace.nl/pages-nl/techniek/techniek-fotografie-raw-dng-vincent-klijn.html

[newmikey]

Even héél kort de zaken op een rijtje:

RAW formaten
Bestanden met extensies als CR2(Canon), ORF(Olympus), NEF(Nikon), PEF(Pentax) etc. zijn z.g. RAW bestanden. Dit zijn géén afbeeldingsformaten maar eerder een directe opslag van wat de sensor van de camera op het moment van afdrukken heeft geregistreerd, met daarbij gegevens over de camera, de lens en de instellingen van de camera (Exif gegevens) en met sommige cameras ook nog gegevens over de fotograaf (IPTC gegevens) die reeds in de camera aan het bestand worden gekoppeld.

Het RAW bestand kan ook nog een kleuren opzoekkaart herbergen (een z.g. color matrix) waarin wordt weergegeven hoe sommige kleuren door de sensor "gelezen" worden. Meestal zit er in het RAW bestand ook nog een kleine versie van de afbeelding in JPG formaat die gebruikt wordt om de opname op het LCD schermpje van je camera te bekijken. ( Je kan deze z.g. "embedded thumbnails" héél snel opslaan en later bekijken door DCRAW te gebruiken met de -e optie).

Een RAW bestand heeft géén kleuren aangezien de sensor van onze cameras géén kleuren "ziet". Als je een RAW bestand op het beeldscherm zou kunnen weergeven, zou je een gove matrix van grijstinten zien waar met enige moeite een beeld uit naar voren zou komen. Dat kan als je het RAW bestand met een programma als DCRAW met de -D optie "ontwikkelt".

Kortom, een RAW bestand bevat alle gegevens die de sensor en de electronica van de camera hebben vastgelegd op het moment van de opname, zonder interpretatie. Dat wil bijv. ook zeggen dat instellingen als "bright" of "levendig", de instelling van de kleurtemperatuur (WB) en de kwaliteit (hoog, midden, laag) géén invloed hebben op het RAW bestand. Dit geldt ook voor instelling van de camera op sRGB of AdobeRGB!

Verliesvrije beeldformaten

Raster formaten
TIFF, PNG, GIF, BMP zijn z.g. verliesvrije rasterformaten waarin géén pixel of kleurinformatie verloren gaat bij herhaaldelijke opslag van het bestand. Deze bestandsformaten kunnen zowel 8- als 16-bits zijn en kunnen gecomprimeerd of ongecomprimeerd zijn. (Vergelijk het met een tekstbestandje wat je als .TXT kan opslaan, of als gecomprimeerd .ZIP bestand. In beide gevallen zijn alle letters van het tekstbestand nog aanwezig zelfs als je het honderd keer achter elkaar opslaat - gelukkig maar!). PNG is altijd gecomprimeerd.

TIFF en PNG kunnen de z.g. EXIF informatie bevatten waarin gegevens staan over sluitertijd, diafragma en ande camera gebonden gegevens. PNG gaat iets beter om met de standaard dan TIFF waardoor in veel programma's de TIFF bestanden "gestript" worden, e.a. na opslag zijn deze gegevens niet meer of nog slechts gedeeltelijk aanwezig. GIF en BMP voorzien geen van beide in opslag van EXIF gegevens.

Vectorformaten
CGM, SVG zijn z.g. vectorbestanden waarin niet elk puntje (pixel) beschreven wordt, maar wiskundige vergelijkingen lijnen en vormen beschrijven. Vectorformaten voorzien niet in opslag van EXIF gegevens maar zijn wel traploos en zonder kwaliteitsverlies te vergroten/verkleinen..

Programma-gebonden formaten
PSD, XCF en PSP zijn z.g. programma gebonden formaten, respectievelijk van Photoshop, Gimp en Paintshop Pro. Ze bevatten behalve informatie over het beeld ook nog informatie over beeldlagen (en hun instellingen), bewerkingsgeschiedenis en eventuele maskers etc, alsmede programma gebonden instellingen over transparantie, penselen en meer. Als je een dergelijk bestand opent in je favoriete editor blijven alle bewerkingen en kwaliteit gehandhaaft en kan je bij wijze van spreken morgen doorgaan waar je vandaag ophoudt. Deze programmaformaten behouden de aanwezige EXIF informatie en kunnen soms zelfs informatie toevoegen (IPTC).

Verliesgevende beeldformaten
JPG en JP2/JPX zijn verliesgevende beeldbestandsformaten (alhoewel JP2 eventueel ook gebruikt zou kunnen worden voor verliesvrije opslag, althans de standaard voorziet daarin). Zowel JPEG als JPEG2000 kunnen EXIF informatie bevatten.

JPG is het alom bekende JPEG. JPEG werkt door pixels met een vergelijkbare kleur "bij elkaar te vegen" en als één vlak op te slaan. Hoe groter de compressie, hoe meer kleuren als vergelijkbaar worden beschouwd. Na opslag is de oorspronkelijke kleurwaarde van een willekeurige pixel definitief verloren en kan niet meer terug worden gebracht. Er kunnen bij hoge compressie vreemde randen en vormen in het beeld zichtbaar worden, de z.g. "artefacts" die niet meer weg te krijgen zijn. JPEG is per definite 8-bits.

JP2/JPX is het nieuwe JPEG2000 dat nog niet erg bekend is en nog in géén enkele camera ingebouwd zit (voor zover ik weet). Het voordeel ten opzichte van JPEG is de manier van compressie met wavelet (golfjes) techniek waardoor minder afwijkingen optreden en de mogelijkheid to opslag van 16-bits kleuren informatie.

Noot1: als het doelgebruik van de foto's afdrukken tot ca. A4 formaat bij Hema, Kruidvat, AH of dergelijke afdrukcentrales is en de foto's niet bewerkt worden, is er géén noemenswaardig(=zichtbaar) verschil tussen een JPEG direct uit de camera en een op de computer omgezet RAW bestand, vooropgesteld dat de witbalans en belichting in de camera goed waren. Soms "doet" de JPEG het zelfs iets beter omdat deze de voorgeprogrammeerde kleurweergave van de camerafabrikant weergeeft (helder, levendig etc.) terwijl de kleurweergave van een omgezet RAW bestand erg afhangt van het programma waarmee die RAW is omgezet.

Noot2: Als er beperkte bewerkingen van de foto verwacht worden (Levels, curves, contrast, verscherping etc.) voldoet het vaak om de JPEG uit de camera eerst op te slaan in een verliesvrij formaat (PNG, TIFF) om pas na de bewerkingen als laatste stap weer op te slaan als JPEG. In tegenstelling van wat vaak beweerd word heeft het wel degelijk zin de 8-bits JPEG om te zetten naar een verliesvrij 16-bits formaat waarop de bewerkingen worden gedaan. Er komt niet méér informatie bij, maar er gaat wel degelijk minder verloren bij bijv. verscherpen.

Ondanks dat ik hier niet verder op kleurprofielen inga (komt later), verdient het aanbeveling zowel voor de camera als het bewerkingsprogramma (de "werkruimte") en het uitvoerapparaat (de afdrukcentrale) sRGB te kiezen als de foto aangeleverd zal worden in JPEG formaat. De meeste centrales kunnen wel met AdobeRGB werken maar de winst is marginaal en de beoordeling op het scherm is moeilijker. Kleurnuances gaan sowieso verloren door het compressie process.

Noot3: Als er op groot formaat (>A3), op de eigen kleurenprinter (met meer dan 4 inktkleuren) of via een vakcentrale afgedrukt zal worden, verdient het de voorkeur te werken met RAW in de camera, om te zetten naar een verliesvrij formaat op de computer en voor het afdrukken aan te leveren in een 16-bits TIFF of PNG formaat. Het is uitstekend om bij de laatste opslag het uitvoerprofiel te kiezen wat door de vakcentrale is aangeleverd of om het afdrukprogramma de kleuren van de printer te laten beheren. Los daarvan, kan je ook nog winst behalen door vanaf de RAW conversie een volledige kleurbeheersing toe te passen (weer: ander onderwerp), hoewel ook hier weer de winst beperkt kan zijn en de moeite groot (monitor, camera en printer calibreren: of allemaal, of géén van allen.

Noot4: Ga vooral uit van zaken waar je zelf comfortabel mee kunt werken.

[Anvh]

Nog meer kleuren bevat het pro-photo RGB profiel, maar onze camera fotografeert niet in dit profiel. De extra kleuren zijn daarom niet aanwezig. Je kunt het eventueel wel gebruiken, maar het levert niets extra op.

Goeie post Cire and sorry dat ik nu maar een klein stukje uitpikt.
Dit stukje hier boven klopt opzich wel maar is niet het hele verhaal.

Als je in RAW schiet hebben de kleur profielen in je camera weinig effect omdat RAW geen kleurprofiel heeft (wel de jpg-preview in de raw).
Ook is het heel goed mogelijk dat de sensor kleuren buiten de aRGB bereik kan oppikken die dus in je RAW zit , gebruik van pro-photo RGB kan hierbij wel iets opleveren.

Ik geloof trouwens dat de meeste RAW converters openen in pro-photo profiel, weet het niet zekere hoor.

Als laatste toevoeging, gebruik sRGB voor de web!
De meeste webbrowsers kunnen niet over weg met de meeste andere profielen.

[Serpiente]

Ik zet mijn RAW ook altijd in 16 bit AdobeRGB voor het afdrukken. De gamma curve heb ik op 2.2.
Ik heb mijn werkblad er alleen niet standaard op staan, want dat is irritant als ik andere dingen doe met sRGB (wat ik vaker doe).

[Mharda]

Met dank aan Berend en Cire voor het opstellen. Heb hier een sticky van gemaakt.

grtz, Andre

Of naar de sectie FAQ's?

[andre-mz5]

Met dank aan Berend en Cire voor het opstellen. Heb hier een sticky van gemaakt.

grtz, Andre

[bbwijdieks]

Haha dat eerste had ik niet gezien ik ben ook dyslectisch.........
Ik heb het aangepast, is het zo beter???

[cire]

Ziet er goed uit; ik had zelf geen tijd om het e.e.a. verder uit te werken. Dus dank je wel !
Laatste allinia moet je even bijwerken  :
afrukken moet afdrukken zijn ...roept anders associaties op met iets totaal anders....
Er is een verschil tussen sRGB en AdobeRGB (98), normaal gaat je afdruklabaratorium er van uit dat het handelt om sRGB. (dit heeft niets te maken met comptabiliteit zoals jij schrijft, haal dit dus weg in je verhaal. het is nl onzin.)
Je moet dus duidelijk aangeven welk kleurprofiel je gebruikt.
Als het fototoestel staat op Adobe RGB (doen !), zet dan ook photoshop op AdobeRGB en geef aan het fotolaboratorium door dat je kleurprofiel Adobe RGB gebruikt.

Nog meer kleuren bevat het pro-photo RGB profiel, maar onze camera fotografeert niet in dit profiel. De extra kleuren zijn daarom niet aanwezig. Je kunt het eventueel wel gebruiken, maar het levert niets extra op. als je het toch gebruikt, ook hier aangeven bij je vakcentrale dat het gaat om een pro-photo profiel.
Vaklaboratoria geven soms zelf een profiel op, dat je moet gebruiken als je bij hen een foto laat afdrukken
Bv. www.vakcolor.nl doet dit bij extra grote formaten
Je download dan eerst dat betreffende profiel en zet in photoshop je foto om. daarna kun je de foto aanleveren.
De gebruikte afdrukapparatuur vraagt om zo'n profielwijziging.
(je vind dit bij CS3 onder tap BEWERKEN; kleurinstellingen en profiel toewijzen)

Maar het allerbelangrijkste heb je niet van me overgenomen....
CALIBREER JE MONITOR !!!!!!!! vraag zonodig een ijkfoto bij je laboratorium.

Je kunt ook nog vermelden, dat 72 dpi / inch voor presentatie via internet voldoende is, dat geldt dus ook voor ons forum.(langste zijde max. 900 pixels, dit terzijde).  

nogmaals bedankt voor je inspanning
Cire

[bbwijdieks]

Voorbereiding
Als je met Adobe photoshop werkt stel je fototoestel en software progamma in op adobe RGB(98) kleuren.
Voordat je begint met het bewerken van foto's is het belangrijk dat je
je monitor gecalibreerd hebt zodat de kleuren op een juiste manier worden weergegeven.

Opslag methode
We gaan ervan uit dat je met RAW werkt omdat daar geen sprake is van gegevens verlies.
Als de bewerking van de foto gereed is kun je de foto evt. ook nog op verschillende RGB formaten opslaan.
Geef bij de afdruk centrale wel aan welk kleuren profiel je gebruikt hebt
Zie deze link voor meer info:

RGB soorten:
http://www.photofacts.nl/fotografie/rubriek/tutorials/werken_met_kleurruimten_srgb_adobergb_en_prophotorgb.asp

Pro-photo levert over het algemeen de meeste kleuren op en is bij afdrukken het mooiste om te gebruiken.
16Bits foto’s hebben hier het meeste voordeel van.

Bits
CS3: Persoonlijk zou ik zeggen doe al je bewerkingen op 16 bits/kanaal en schakel op het laatst over op 8 bits/kanaal 300DPI (PPI).
De foto kun je het beste exporteren als JPG omdat dat de norm is.
Nu is het zo bij cs3 dat je 16bits/kanaal niet kunt opslaan als JPG (wat wel mogelijk is met CS4).

De werking van Bits
Voorbeeld: 1 bit is wit of zwart (maximaal te bereiken contrast)
2 bits is wit, licht grijs, donker grijs, zwart
enz... dus hoe meer bits des te meer variaties mogelijk

8 bits per kanaal wil zeggen 256 kleurniveaus per kanaal in totaal,
256x256x256 maakt 16 miljoen kleuren. In de praktijk is dit voldoende
en zal je gebruikte monitor niet veel meer kleuren kunnen weergeven.

CS4: In CS4 is het mogelijk om JPG bestanden op te slaan in 16 Bits.
In 16 Bits werken levert minder verlies op je hebt meer kleurruimte en je contrasten zullen in een grotere reeks beschikbaar zijn en dus fijner te regelen zijn.
Exporteer de foto in Pro-photo formaat voor de mooiste kleuren.

PPI / DPI
PPI en DPI zijn in de praktijk ongeveer hetzelfde.
PPI word gebruikt bij monitoren en bevat 3 beeldpunten p/kleur.
DPI word gebruikt bij printers en bevat 1 beeldpunt p/kleur.
PPI heeft dus geen effect op afdrukken.
Voor de gebruikers die zowel foto’s afdrukken en bekijken op monitoren exporteer
de foto op 300 PPI voor de mooiste weergave.
Voor presentaties is 72 dpi / inch genoeg (het opgeslagen bestand is dan ook minder groot)

Afdruk Instellingen
240 dpi is voldoende voor een fotoafdruk (240 beeldpunten) laat je er drukwerk van maken, gebruik dan 300 DPI (300 beeldpunten)

Belangrijk: Als je, je bewerkte RGB foto laat afdrukken geef van tevoren aan dat je met RGB kleuren (+ kleuren profiel) gewerkt hebt.
Als jezelf de foto’s afdrukt met een inktjet printer, stel dan in dat de printer wordt gestuurd met het profiel van photoshop
zie  link
http://www.photofacts.nl/fotografie/rubriek/tutorials/werken_met_kleurruimten_sr...

Succes gewenst met het afdrukken!